ساليان درازي است كه نيروهاي نظامي آمريكا به دنبال ساخت هواپيماي جنگنده اي پرقدرت و سرعت با كمترين هزينه ساخت و كمترين احتمال خطرهستند. اين آرزو هم اكنون با ساخت هواپيماي جنگنده F-35 تحقق يافته است .در ميان تمامي پروژه هايي كه در صنعت هوافضاي آمريكا تاكنون پيگيري شده است ، يكي از آنها بسيار درخشنده تر وبانشاط تر پيش مي رود و باعث به وجودآمدن رقابت بسيار سنگين بين شركت هاي بزرگ آمريكايي شده است . نام اين پروژه (JSF)۱ است . (JSF) مسئوليت ساخت وطراحي گونه هايي از هواپيماهاي جنگنده مدرن را دارد تا اين هواپيماها بتوانندپاسخگوي نيازهاي نيروهاي نظامي آمريكاو هم چنين نيروي دريايي و هوايي سلطنتي انگلستان باشد.
منشا و مبداء پروژه JSF را مي توان از سال ۱۹۸۶ ميلادي دانست هنگامي كه نيروهاي آمريكايي و انگليسي حضور به هم رسانده و به دنبال ساخت يك جنگنده مافوق صوت برتر بودند.
اما JSF در سال ۱۹۹۰ رسمي شد و درزماني كه مؤسسه پژوهشي تحقيقاتي پيشرفته (ARPA) به دنبال يك جنگنده چندمنظوره با وزن و قيمتي پايين بود، بازهم اين حركت به سوي ساخت يك جنگنده مافوق صوت كشيده شد و به همين خاطررقابتي بين شركت هاي هواپيماسازي وموتورسازي در سال هاي ۱۹۹۱ تا ۱۹۹۴براي به دست آوردن امتياز ساخت اين جنگنده به وجود آمد.
حريفان در قالب ۳ تيم آماده حضور شدند.
۱. تيم مك دانل داگلاس و نورثروپ گرومن و هوافضاي انگليس .
۲. شركت بوئينگ (Boeing).
۳. شركت لاكهيد مارتين (Lockheed Martin).
هر كدام از اين تيم ها طرحي را ارائه دادند. در ارزيابي اي كه در سال ۱۹۹۶ انجام شد، طرح تيم مك دانل داگلاس و نورثروپ رد شد ودر مقابل شركت بوئينگ و لاكهيد مارتين هركدام به ترتيب طرح هاي تجربي (Experimental)، X-32 و X-35 را ارائه دادند.
سرانجام در ماه اكتبر سال ۲۰۰۱ طرح X-35شركت لاكهيد برنده اين مسابقه شد. زيراطرحش نسبت به X-32 ارزان قيمت تر وكم خطر بود. بعد از تثبيت طرح X-35 ديگرآن را به نام X-35 مي شناسند «حرف F درهواپيماهاي آمريكايي نشان دهنده جنگنده = Fighter»
در كل ۳ مدل از جنگنده F-35به نام هاي F-35A، F-35B و F-35C ساخته خواهد شد.بنا به تقاضاي هر كدام از نيروهاي نظامي ،تفاوت هايي در طراحي ها ديده مي شودالبته نمونه طراحي پايه يكي است . در اين راستا نيروي هوايي آمريكا (USAF)درخواست مدل A را كرده كه گونه اي معمولي است و در فرود و برخواست مانندجنگنده هاي عادي است (CTOL)۲ و قصددارد تا F-35A را جايگزين جنگنده هاي F-16و A-10 كند. از طرفي يگان تفنگداران و نيروي دريايي آمريكا به دنبال جانشيني براي هواپيماي FIA-18 بودند. نيروي دريايي به دنبال جنگنده اي با خصوصيت حمل زياد سوخت و برد زياد بود و يگان تفنگداران نيز به دنبال جنگنده اي كوتاه برخاست و عمود فرود STOVl))۳ ومي خواست ياد هواپيماهاي ( Harrier AV-8B) را فراموش كند.
در كل سفارشات حدود ۳۰۰۰ فروند شد.بدين ترتيب :
۱ـ ۱۷۶۳ فروند F-35A براي نيروي هوايي آمريكا USAF
۲ـ ۶۰۹ فروند F-35B براي يگان تفنگداران دريايي USMC
۳ـ ۴۸۰ فروند F-35C براي نيروي دريايي USN
۴ـ براي نيروي هوايي و دريايي سلطنتي انگليس مجموعا ۱۵۰ فروند كه ۶۰ فروندمتعلق به نيروي دريايي و ۹۰ فروند نيزمتعلق به نيروي هوايي است كه اين جنگنده ها بسيار شبيه F-35C است .
طرح X-35 در تابستان سال ۲۰۰۲ تثبيت شد و ديگر F-35 با تفاوت هاي بسيارجزيي ، مثلا دماغه F-35 حدود ۱۲سانتي متر كشيده تر و بالچه ها ۵ سانتي مترعقب تر بودند.
هر سه مدل قابليت سوختگيري در آسمان را دارند با اين تفاوت كه در مدل A بازوي متحرك (boom) سوختگيري در پشت كابين خلبان قراردارد و در صورتي كه در مدل هاي
B و C در سمت راست دماغه هواپيماهستند.
براي ساخت موتور نيز رقابتي سنگين بين شركت هاي جنرال الكتريك ، آليسون ،رولزرويس و پرت و ويتني آغاز شده است .
حساسيت خاصي بر روي ساخت موتور وفن بالابرنده (Liftfan) در مدل F-35B بود زيرا اين هواپيما عمود فرود و كوتاه برخاست است (Stovl) و اين مشكل باابتكار و همبستگي شركت هاي رولزرويس و آليسون حل شد. اما مدل هاي A و C را دوموتور شركت مجرب پرت و ويتني F-119 همراهي مي كند. نكته جالب در مورد اين موتورها اين است كه با وجود فناوري پيشرفته و كارآمد آنها، قيمت پايين تري نسبت به موتورهاي ديگر دارند. هركدام از موتورها نيروي پيشراني به اندازه ۱۵۴۲۰كيلوگرم و با استفاده از پس سوز (afterburner) اين نيرو به ۲۲۶۷۵ كيلوگرم مي رسد.
F-35ها دو محفظه تسليحاتي دارند كه در هركدام مي توان يك موشك هدايت شونده JDAM و يك موشك هوابه هواي ميان بردAIM-120 جاسازي كرد.
جنگنده هاي F-35A و F-35C مي توانند درهر محفظه ۹۰۰ كيلوگرم تسليحات حمل كنند. در صورتي كه F-35B (به علت STOVL بودن ) در هر محفظه ۴۵۰ كيلوگرم توانايي حمل دارد.
تنها در مدل F-35A كه متعلق به نيروي هوايي آمريكا است مي توان يك مسلسل پيشرفته با كاليبر ۲۷ ميلي متر مشاهده كردكه طراحي اصلي آن از مسلسل BK-27ماوزر (Mauser) برداشته شده است .
مسئوليت ساخت رادارهاي F-35ها را بخش سيستم هاي الكتريكي شركت نورثروپ گرومن عهده دار است و براي اين كار شركت گرومن دست به گسترش رادار APG-77 زده است و با مدرن كردن آن اميدوار است كه هوشمندترين رادار در حال حاضر راطراحي كند. از لحاظ مشخصات ظاهري مدل C و A داراي بال ها و دم هاي بزرگ تري نسبت به هستند كه باعث افزايش برد و فرود آسان تر مي شود و قوي ترين چرخ ها در مدل F-35C ديده مي شود.
تقريباً تمامي موشك هاي پيشرفته از قبيل CBUها و AIM-120C و دو گونه AIM-۹ به نام هاي سايه طوفان (Storm Shadow) وسايدويندر را با خود حمل مي كنند. اولين پرواز آزمايشي ۳۵A در ۲۴ اكتبر سال ۲۰۰۰ و ۳۵A در ۱۶ دسامبر ۲۰۰۰ وX-35B در ۲۳ ژوئن سال ۲۰۰۱ انجام شد.طبق برنامه ريزي ها قرار است مدل هاي B وC هر كدام با قيمت ۵۰ ميليون دلار و مدل A با قيمت ۴۰ ميليون دلار به فروش برسند.مدل A درسال ۲۰۱۱ ميلادي ، مدل C درسال ۲۰۱۰ ميلادي و مدل B در سال ۲۰۱۲ به خدمت نيروهاي نظامي آمريكا وانگليس .
نظرات شما عزیزان: